Omgaan met negatief nieuws

De hele dag door word je bestookt met nieuws waar je je niet per se beter door voelt. Eerst hadden we de corona liveblog, en sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne merk je misschien dat je onbewust hier regelmatig checkt of er nieuwe updates zijn. Waarom kunnen we zo moeilijk wegkijken van slecht nieuws, waarom is dit niet altijd goed voor ons en hoe verminder je dit?

Hoe werkt slecht nieuws in ons brein

Mensen voelen zich veel meer aangetrokken tot slecht nieuws dan goed nieuws. Ga maar na, de gemiddelde krant of nieuwsuitzending laat als het gaat om nieuws vooral zien wat er niet goed gaat in de wereld.  
Je zou zelfs kunnen zeggen dat onze hersenen gemaakt zijn om zich te richten op slecht nieuws. Wetenschappers denken vooral dat dat komt omdat onze voorouders (en dan hebben we het over de prehistorie) een grotere kans op overleven hadden wanneer ze zich op het negatieve richten. Voor holbewoners was er een continue dreiging van natuurlijke vijanden, waardoor het zinvoller was om meer oog voor dreiging te hebben. Stel dat iemand vertelde dat hij een beer had gezien in een deel van het bos, dan vergrootte het de overlevingskans wanneer iemand veel aandacht aan dit nieuws besteed en dat deel van het bos een tijdje uit de weg ging.  

Voorkeur voor negativiteit

In de moderne tijd levert deze ‘instelling’ van ons brein misschien wel vaker problemen op dan dat het ons goed doet. Psychologen noemen dit de negativity bias - een voorkeur voor negativiteit die ervoor zorgt dat we geen objectief perspectief meer hebben. We hebben nog steeds de neiging om op zoek te gaan naar slecht nieuws, maar in werkelijkheid is onze wereld een stuk veiliger. Helaas is de beschikbaarheid van slecht nieuws ook veel groter geworden. Als je wilt, kun je de hele dag wel nare dingen lezen. Terwijl onze hersenen nauwelijks anders zijn dan destijds.

Verlamd door slecht nieuws

Als onze hersenen zo gericht zijn op slecht nieuws, dan kunnen we daar vast goed mee omgaan? Dat zou je misschien denken, maar dat is helaas niet waar. Wie zich steeds op slecht nieuws richt, voelt zich meer gespannen, angstig en somber. Juist omdat we het tegenwoordig de hele dag binnen kunnen krijgen, kunnen we er minder goed mee omgaan dan in de situatie van de prehistorie – toen we af en toe slecht nieuws te horen kregen van mensen uit de omgeving. Het kan dus wel degelijk kwaad om de hele dag slecht nieuws te ‘refreshen’ om te zien of er nieuwe updates of ontwikkelingen zijn. 

Er is goed nieuws

De oplossing voor dit probleem, zeker wanneer je zelf merkt dat het nieuws je negatief beïnvloed, is simpel. Zorg ervoor dat je minder slecht nieuws binnen krijgt. Hoe ver je daarin wilt gaan ligt bij jezelf. Bedenk voor jezelf wat je denkt te gaan missen wanneer je minder nieuws gaat consumeren en test of dit ook klopt. Om een voorbeeld te geven: enkele jaren terug ben ik mijn nieuws consumptie flink gaan minderen. Ik stopte volledig met het lezen van kranten, kijken van journaal of actualiteiten programma’s en luisteren naar podcasts over actualiteiten, ik besloot alleen de NOS app te behouden (om die niet te vaak te checken). Ik dacht dat ik ontzettend veel belangrijke zaken zou missen, maar dat gebeurde helemaal niet. In gesprek met anderen merkte ik van de meeste zaken prima op de hoogte te zijn – de belangrijkste dingen bereiken ons toch wel op verschillende manieren. 
Zorg daarnaast voor een alternatief. Ik houd zelf erg van nieuwe technologische ontwikkelingen en bepaalde thema’s in de psychologie. Er zijn ook ‘nieuwswebsites’ die alleen aandacht aan een specifiek thema besteden. Dan heb ik toch het gevoel dat ik iets nieuws lees, maar is het bijna altijd positief en in de richting van mijn interesses.

Tips voor meer positiviteit

- Zeg je krant op, of doe alleen nog de weekendeditie. Pak een boek wanneer je anders de krant zou lezen.
- Doe hetzelfde met het kijken van het journaal, kies de momenten dat je wel wil kijken.
- Verminder het aantal nieuws apps op je telefoon en bedenk voor jezelf hoe vaak per dag je wil kijken.
- Wees kritisch op je social media. Zit er veel negativiteit tussen? Ontvolg bronnen die negativiteit met zich meebrengen en richt je op je interesses.
- Wat zijn jouw hobby's of interesses? Kijk of er websites zijn die zich alleen richten op een bepaald thema nieuws dat neutraal of positief is.  
- Bedenk wat je wil doen of leren in de tijd dat je geen aandacht aan het nieuws besteed. Vervang het kijken of luisteren naar nieuws met het kijken naar interessante documentaires, luisteren naar boeken of bijvoorbeeld podcasts.

Hoe ga jij om met negatief nieuws? Raakt het je of kun je je er voor afsluiten? Ik ben benieuwd, misschien heb je nog goede tips voor andere communityleden. Deel ze vooral hieronder in de comments.