Van melk krijg je sterke botten, dat werd er met de paplepel ingegoten. Maar hoe zit dat bij de melkvervangers en zoete zuivel? De schappen staan er vol mee, misschien jouw eigen koelkast ook wel. En wat als je kind geen melk lust, is dat erg? We vragen het aan kinderdiëtist Nienke die ons meeneemt in de wondere wereld van zuivel.
Waarom drinken we melk?
In ons Nederlandse voedingspatroon halen we onder andere calcium, vitamine B2 en hoogwaardige eiwitten uit melk. In de Nederlandse eetcultuur springt zuivel als calciumbron eruit. Dat is niet overal in de wereld het geval. Neem nou de Zuid-Amerikaanse landen andere bronnen ook gebruikelijk zijn, denk aan recepten met vermalen eierschalen of gefermenteerde vis (waar de graatjes gewoon mee gefermenteerd worden). Daar zie ik de Nederlandse kids niet zo snel van smullen en de volwassenen eigenlijk ook niet. Kinderen hebben calcium nodig om stevige botten op te bouwen en melk is een grote bron van calcium. De botdichtheid kan alleen in de kinder- en puberleeftijd optimaal opgebouwd worden. Eenmaal volwassen geworden is het zaak de optimale botdichtheid zo lang mogelijk te behouden. Wie een goede start maakt heeft daar de rest van het leven voordeel bij.
Melkvervangers zijn hot
Melk is dus een grote bron van calcium, maar hoe zit het met de melkvervangers? Tegenwoordig staan de schappen vol met melkvervangende producten zoals soja-, haver-of amandeldrank. Ik noem het heel bewust drank, want melk dat is het niet. Se samenstelling is zo anders dat je het geen melk kunt noemen. Deze dranken (met uitzondering van sojadrank) missen de volwaardige eiwitten waar dierlijke melk zich mee onderscheidt. Aan de meeste van deze dranken is overigens wel voldoende calcium toegevoegd. Als calciumbron zijn ze een prima optie. Ouders kunnen deze plantaardige drinks prima kiezen. Het is dan wel verstandig bronnen voor hoogwaardige eiwitten via andere voedingsmiddelen te vergaren. En niet onbelangrijk: laat bij voorkeur de fors gezoete plantaardige drinks liever links liggen (dat geldt natuurlijk ook voor gezoete melkdranken zoals chocolademelk of drinkyoghurt).
Veilig voedsel
Evolutionair gezien houden we van zoet, zacht, zalvig, vloeibaar en glad. De natuur heeft dat zo geregeld omdat deze smaken vooral voorkomen bij goed voedend, veilig, niet bedorven of giftig voedsel. Voor de overleving is het beslist nuttig (geweest) dat jonge kinderen dit voedsel het eerste accepteren. De meer lastige smaakjes zoals zuur en bitter horen vaker bij niet veilig voedsel. Deze smaken moet je als jong kind leren eten vanuit het voorbeeldgedrag van ouders en herhaling in oefenen en wennen.
Zoete zuivel
Zoet is dus goed, toch? Helaas bevatten veel zuivelproducten veel (verborgen) suikers. Een dreumesschaaltje kant en klare vanilleyoghurt bevat ongeveer 3 schepjes toegevoegd suiker. Als ouders zelf suiker toevoegen aan een naturelyoghurt dan zijn ze automatisch wat meer zuinig met suiker. Het is voor de portemonnee én voor de smaakontwikkeling beter zelf wat lekkers te maken van een zuiveltoetje. Snipper een vers stukje fruit door de yoghurt en voeg zo nodig zelf een bescheiden schepje (basterd)suiker of honing toe. Goedkoper én gezonder.
Kopje karnemelk
Ik kan het niet vaak genoeg zeggen; back to basic. Pure melk, maar nog beter pure karnemelk. Gun je kind de tijd om te leren wennen aan de meer moeilijke smaakjes. Ik wil een pleit doen om weer meer actief karnemelk leren drinken aan te gaan als je dreumes een jaar is. Op deze leeftijd is de meer lobbige structuur van (boeren)karnemelk fijn om met een bekertje te leren drinken. Je mag er best wat gepureerd fruit of een klein scheutje ranja in doen als dat steunt in de eerste fase. Grijp niet te snel naar de gezoete drinkyoghurts. Pak je kans om in de eerste fase een mooie start te maken. Durf te volstaan met kleinere oefenporties en geeft zelf het goede voorbeeld.
Heb vertrouwen in opbouwen
“Ik lust geen (karne)melk!” Jammer dan, gewoon proberen. Gun je kind ook de tijd om te leren. Natuurlijk zit er ook calcium in andere voedingsmiddelen en soms kan een aanvulling nuttig zijn maar geef je kind ook even de tijd om te oefenen. De botdichtheid wordt tot de pubertijd bepaald, met andere woorden je kind heeft wel even de tijd om te leren. Geef niet op. Repareren met andere producten hoeft niet, zolang je maar zuivel blijft proberen. En zeg nou zelf, jij vond je eerste kopje koffie toch ook niet meteen lekker?
Hoe gaat het oefenen bij jou thuis? Gaat zuivel er in als water? Laat het weten in de comments.
