Denk jij dat je gevarieerd eet? Grote kans dat dat best tegenvalt. Terwijl jouw darmen zoveel houden van variatie. Hoe meer verschillende voedingsstoffen ze krijgen, hoe beter ze werken. Gevarieerd eten zorgt voor een sterk immuunsysteem en een gezonde spijsvertering. Maar ja, als je elke ochtend begint met hetzelfde kommetje yoghurt… hoe gevarieerd eet je dan? En hoe zorg je ervoor dat je lichaam écht voordeel heeft van wat je eet? Wij vroegen het aan diëtist Mathilda Wijma van Diëtisten Friesland.
We denken dat we gevarieerd eten, maar is dat wel zo?
Loop een gemiddelde supermarkt binnen en je vindt zo’n 10.000 tot 15.000 verschillende producten: de keuze is reuze. De ene avond eten we een AVG’tje en na de Hollandse pot volgt een Italiaanse pasta of een Aziatische curry. Hartstikke gevarieerd, toch?
Nee! Wist je dat wereldwijd de helft van onze calorie inname uit maar drie planten komt? Tarwe, mais en rijst. Wanneer we aardappel, palmolie, soja, suikerbiet en -riet meetellen heb je 8 planten die zo’n 70% van onze calorieën leveren. En dat is weinig, want er zijn 6000 eetbare planten! De oermens at er gemiddeld 3000 per jaar.
In plaats van de alom bekend aardappeleters zijn we echte tarwe-eters geworden. Brood, crackers, ontbijtgranen, pasta’s, mie, couscous, wrap, koek en gebak. Het is allemaal gemaakt van tarwe. Palmolie eten we in de vorm van halvarine, margarine, ontbijtgranen, koekjes, chocolade, ijs en zoet broodbeleg zoals chocopasta.
We eten te veel van hetzelfde
Waarom? We zijn gewoontedieren: het is makkelijk en we voelen ons er comfortabel bij. Dag in dag uit ontbijten we met een bammetje of kommetje yoghurt met muesli. Bij de lunch is de boterham verreweg het meest populair. En ’s avonds kiezen we veel voor dezelfde gerechten en vaak óók nog op dezelfde dag (woensdag gehaktdag). Groente en fruit? Ook daar grijpen we vaak naar dezelfde soorten: tomaat, komkommer, wortel, appel, banaan. Gevarieerd? Mwah...
Waarom is gevarieerd eten zo belangrijk?
In je darmen leeft een enorme verzameling van miljoenen bacteriën, virussen, parasieten en schimmels: je darmmicrobioom. Dit belangrijke orgaan weegt gemiddeld één tot anderhalve kilo(!) en speelt een grote rol in jouw gezondheid. Een divers microbioom helpt bij een betere spijsvertering, een sterker immuunsysteem en geeft een lager risico op chronische ziekten.
Wat jij eet, staat bij je microbioom ook op het menu. Eet je veel van hetzelfde? Dan overleeft er maar en kleine groep bacteriën in je darmen. Daarmee kunnen je darmen niet optimaal hun werk doen en dat heeft gevolgen voor je spijsvertering, je weerstand én algehele gezondheid.
Dus: eet gevarieerd dan werkt je microbioom vóór je in plaats van tegen je en kunnen die miljarden bacteriën het beste voor je zorgen.
Gevarieerd eten met 30 planten per week
Gevarieerd eten is belangrijk, dat is nu wel duidelijk. Daag jezelf eens uit en probeer 30 verschillende planten per week te eten, door 30 punten te verzamelen. Ik leg het je uit. Als je nou denkt goed bezig te zijn door veel te variëren met brood, crackers, muesli, Brinta, pasta, mie, couscous, wraps en bulgur, dan kom je bedrogen uit. Want deze voedingsmiddelen hebben allemaal als basisgrondstof tarwe. En tarwe is één plant, dus één punt.
Pak het slim aan: twee rode paprika’s in een week is één punt. Maar kies je voor een rode, groene én gele paprika, dan telt dat als drie punten. Oh en kruiden en specerijen tellen ook mee, ieder voor een kwart punt (vier verschillende soorten kruiden en specerijen is samen één punt).
Gevarieerd eten: zo doe je dat:
- Eet meer soorten groente, ook bij de lunch. Diepvriesgroente en groente uit blik of pot tellen ook mee.
- Wissel af met fruit en kies verschillende kleuren.
- Probeer eens ander brood of pasta zoals roggebrood of volkoren roggecrackers, volkoren speltbrood, volkoren speltcrackers of volkoren speltpasta.
- Gebruik veel verschillende (verse) kruiden en specerijen.
- Eet elke dag een handje ongezouten noten.
- Strooi pitten en zaden over salades en warme gerechten.
- Wissel aardappelen, pasta en rijst af met boekweit, spelt, haverrijst, zwarte rijst, rode rijst, gierst, freekeh en amarant.
- Eet vaker peulvruchten en kies verschillende soorten. Je kunt ze makkelijk toevoegen aan sauzen en rijst- en pastagerechten.
- Gebruik eens tofu en tempé in plaats van vlees.
- Vervang harde vetten zoals margarine en bak & braad uit een wikkel door zachte plantaardige vetten uit een kuipje en door oliën zoals olijfolie.
Wil jij gevarieerder eten? Kies dan voor de gezonde gewoonte: Dagelijks onbewerkte voeding. In de Samen Fitter app helpen we je hierbij! Door elke dag één actie te doen, werk je stapsgewijs aan een gezonder en gevarieerder eetpatroon. Begin bijvoorbeeld met een simpele maaltijd met verse groente, noten en volkorenproducten en bouw dit langzaam uit. Zo maak je gezonde en gevarieerde voeding een vast onderdeel van je dagelijks leven.
Een gezonde gewoonte starten? De app helpt je bij het kiezen en starten van jouw nieuwe gewoonte. Wil je wisselen van gewoonte? Open de app, ga naar ‘Gewoontes’, kies ‘Alle gewoontes’ en selecteer dagelijks onbewerkte voeding. Waar wacht je nog op? Heb je de Samen Fitter app nog niet? Download hem direct!