Na een lange dag plof je op de bank. Je bent moe en voelt dat je nergens meer puf voor hebt. Terwijl je met een schuin oog een serie kijkt, scroll je door je socials. De seconden, minuten, uren tikken voorbij. Aan het eind van de avond ben je nog veel vermoeider en ga je weer te laat naar bed. Je had je nog zo voorgenomen dat je vanavond wél vroeg op bed zou gaan. Herkenbaar? Je bent niet de enige. Dit ritueel herhaalt zich vaak, maar kan het ook anders?

Ons makkelijke brein

Voordat ik die vraag beantwoord, is het goed om meer te weten over je brein. Ons brein is ontwikkeld om zo ‘efficiënt’ mogelijk te werken. Dat betekent dat ons brein het liefst de ‘makkelijkste weg’ kiest, omdat dit op de korte termijn weinig energie kost. Liever een snelle hap dan uitgebreid moeten koken, liever tv kijken dan een bordspel, liever een snack dan een appel, liever scrollen dan een gesprek voeren en ga zo maar door… 

Die makkelijke weg levert ons veel dopamine boosts op. Dopamine is een chemische stof (een neurotransmitter) die ons een kortdurend goed gevoel geeft. Bij veel ‘makkelijk’ gedrag komen er beetjes dopamine vrij.

Het brein is geëvolueerd om op de korte termijn winst te boeken - overleven in de prehistorie kostte al moeite genoeg. Maar omdat onze tijd veel minder gevaren kent, werken onze hersenen daardoor eigenlijk juist vaak tégen ons. 

Het uitgeputte brein

Anders dan in de prehistorie hebben we in de moderne wereld continu verleidingen om ons heen. We dragen onze telefoon – en daarmee vermaak – de hele dag mee. Eten, en vooral snoep en snacks, is overal verkrijgbaar en wie geen zin heeft om te koken heeft genoeg andere opties. 

Dat ons brein die korte termijn dopamine boosts nastreeft, zorgt ervoor dat het steeds lastiger wordt om lange termijn doelen zoals werk, gezondheid of studie te voltooien. Deze lange termijn doelen geven namelijk veel minder dopamine af, waardoor je je mentaal uitgeput kunt voelen. Dit kun je herkennen door een gevoel van leegte, vermoeidheid, desinteresse en demotivatie. 

Het brein herstellen

Mocht je dit herkennen, dan is het tijd om je brein te herstellen. Vooral als dit gevoel voor jou samengaat met veel gebruik van social media en/of tv, makkelijke keuzes en moeite met het behalen van lange termijn doelen. Door je brein te herstellen, ga je mentale uitputting tegen.

Hieronder een aantal tips:

• Dopamine detox

Ga voor jezelf na welke activiteiten jou misschien op korte termijn (te)veel dopamine geven en of je deze activiteiten langzaam kunt verminderen. Minder tijd op social media, minder tv, minder junkfood. Probeer niet alles ineens te verminderen, maar bouw langzaam af - je brein moet er even aan wennen wanneer je iets verandert.

• Leer je brein genieten van langzame beloningen

Ook bij wat tragere activiteiten kan je brein genieten, maar als je dit lange tijd niet gedaan hebt is het wel even wennen. Kijk of je tv of social media kunt vervangen door sporten, een boek lezen of creatief bezig zijn.

• Planning en energie

Kijk of het lukt om je dag zo te plannen dat momenten van inspanning en ontspanning elkaar afwisselen. Kies eens voor een wandeling, even niksen of een meditatie als ontspanning. Mocht je tv kijken, probeer dan je telefoon weg te leggen. 

• Beloon achteraf

Plan je beloningen nadat je werk hebt verzet. Na het sporten, een klusje, studeren of werk. 

Veel succes! Het is niet makkelijk om de moderne wereld je brein opgeladen en ontspannen te houden - en het hoeft ook niet altijd goed te gaan. Op de lange termijn zal je brein je dankbaar zijn en zul je meer mentale energie hebben.

En om je alvast een beetje op weg te helpen, nodigen we je uit om mee te doen aan onze uitdaging: Ga voor een fitter brein. Jij kan dit!