Een topprestatie leveren op het moment dat het er écht om gaat. Maar ook jezelf herpakken na verlies, blessure of domme pech. Mentale veerkracht is een onmisbare eigenschap voor topsporters. Olympisch kampioen Epke Zonderland heeft zijn leven als topsporter inmiddels aan de rekstok gehangen maar hij deelt zijn ervaringen graag met ons. Lees zijn tips en trucs voor meer veerkracht in je dagelijks leven.
TIP 1: Vind elke dag een relaxmomentje
Epke: ‘Om top te presteren moet je goed kunnen ontspannen. Dat zit ‘m vaak in kleine dingen. Tijdens een pittige training vond ik het fijn om een half uurtje te relaxen. Door een kopje thee te drinken of door muziek luisteren. Ook een wandeling maken helpt. Als het gezinsleven het toelaat, doe ik een powernap. Zo’n rustmoment brengt mij in de juiste flow. Deze momenten plan ik heel bewust in. Ik weet inmiddels uit ervaring dat een training of een belangrijke presentatie na een volgeplande ochtend meestal niet de beste is.’
TIP 2: Maak een realistische planning
Epke: ‘Naast mijn sport heb ik een studie Geneeskunde gevolgd. Zonder een realistische planning was dit behoorlijk stressvol geweest. Het is de kunst om niet teveel hooi op je vork te nemen. Probeer de dingen die je doet zo goed mogelijk te doen. Op jouw tempo, binnen jouw mogelijkheden. Wees geduldig: je kunt een doel ook in kleine stapjes bereiken. Ik nam bijvoorbeeld altijd ruim de tijd om me voor te bereiden op een tentamen. Zo kon ik er ontspannen naartoe werken én een succesmoment beleven. Zo blijf je in control, voorkom je teleurstellingen en houd je het leuk.’
TIP 3: Sluit je af voor meer focus
Epke: ‘Tijdens een belangrijke wedstrijd moést ik er staan. Op die momenten draait alles om focus. Ik wilde mij niet laten afleiden door negatieve gedachten of de prestaties van anderen. Daarom sloot ik mezelf helemaal af van de buitenwereld. Mijn trucje is om de oefening die ik ging turnen keer op keer te visualiseren. Elke greep, elk element speelde ik in detail af in mijn hoofd. Soms wel een uur lang. Alles wat er om mij heen gebeurde, ging dan langs mij heen. Dit bracht niet alleen rust en ontspanning. Ik zette ook mijn lichaam en geest helemaal op scherp om die topprestatie te leveren.’
TIP 4: Haal uit tegenslag iets positiefs
Epke: ‘Een blessure, een voorbereiding die niet lekker loopt, een val van de rekstok in de finale. Tegenslag hoort bij topsport. Op het moment zelf ontzettend vervelend. Toch probeerde ik te voorkomen dat zo’n tegenslag in mijn hoofd gaat zitten. Flink balen mag even. Maar daarna kijk ik snel naar de mogelijkheden die er nog wél zijn. Zelfs na een beroerde voorbereiding bestaat nog altijd de kans dat je de wedstrijd van je leven turnt. De blessure die je nu oploopt, zorgt ervoor dat je op een later moment wél topfit kunt zijn. Vergeet niet dat je van tegenslagen veel kunt leren. Ik was nooit Olympisch Kampioen geworden zonder fouten te maken!’
TIP 5: Ga uit van je eigen kracht
Epke: ‘Een vol stadion, alle aandacht op jou gericht. De druk om te presteren kan enorm zijn. Die stress went nooit. Het beste wat ik op die momenten kon doen is op mijzelf vertrouwen. Ik bleef en blijf altijd dicht bij mezelf en twijfel niet. Waar doe ík het voor, wat wil ík bereiken? Wanneer ik in de voorbereiding niets heb laten liggen en alles uit mijn trainingen heb gehaald; dan moet ik het daar mee doen. Ik denk vooraf nooit aan wat er allemaal mis kan gaan. Je kunt de uitkomst toch niet voorspellen. Je kunt maar beter het allerbeste geven; hoe dit uitpakt zie je na afloop wel.’
TIP 6: Leer accepteren
Epke: ‘Als topsporter wil je alles tot in de puntjes plannen. Overal controle op hebben. Toch loopt het vaak anders dan je vooraf had bedacht. Dan is het de kunst om zo’n verandering te accepteren. Een beroerde trainingsweek gehad? Dan bedenk ik wat ik de volgende week beter kan doen. Lukt het niet om de avond voor de finale in slaap te vallen? Dan ga ik niet boos liggen woelen. Eén slapeloze nacht staat een topprestatie echt niet in de weg. Hetzelfde geldt voor een blessure. Daar kun je wekenlang chagrijnig van zijn, maar dat is negatieve energie. ‘It is sa as it is’, zeggen we in Friesland. Een kwestie van accepteren en daarna weer doorgaan.
TIP 7: Praat erover
Epke: ‘Familie en vrienden zijn ontzettend belangrijk voor mij. Op grote toernooien had ik ze het liefst dichtbij. Ze zorgen voor ontspanning en vertrouwen. Zij zagen ook meteen wanneer ik niet lekker in mijn vel zat. Sowieso probeerde ik gedachten en onzekerheden die bleven hangen met hen te bespreken. Door erover te praten, haal je spanning weg en voorkom je dat een negatieve gedachte groeit. In de beginjaren was mijn broer Herre een fantastische sparringpartner. Tegenwoordig bespreek ik veel met mijn vrouw. Zij kent mij al jaren: ze merkt ‘t direct wanneer ik wat steun nodig heb.’
TIP 8: Muziek
Epke: ‘Mijn laatste Olympische Spelen waren in Japan. Door corona waren dit bijzondere spelen geworden. M’n familie kon niet mee. Ik had vooral digitaal contact met ze. Daarnaast was het maar de vraag hoeveel vrijheid je als sporter kreeg. Voor het geval dat ik hele dagen op mijn hotelkamer moest zitten, ging er een flinke stapel muziek mee. Red Hot Chili Peppers, Arctic Monkeys, War on Drugs. Het mooie van muziek is dat het ontspanning brengt, maar dat het je ook kan inspireren en oppeppen. Een heerlijk medicijn dat altijd werkt en altijd beschikbaar is.’
E-book Epke. Van top tot teen.
Nieuwsgierig geworden naar het leven van Epke? Het boek ‘Epke. Van top tot teen.’ geeft een uniek kijkje in zijn leven. Over presteren onder druk, grenzen verleggen en omgaan met tegenslagen. En het leuke is dat je in de Samen Fitter Webshop nu 25% korting krijgt op het E-book. Heb je zin om gelijk te starten met lezen in de biografie van Epke? Het E-book zit binnen 15 minuten in je mailbox.
25% korting op het e-book van Epke Zonderland
Hoe ga jij om met tegenslagen, stressvolle situaties of ‘dingen waar je écht niet op zit te wachten’? Deel je tips onder deze blog, zo helpen we elkaar.
