Veel vrouwen merken dat hun energie en prestaties schommelen tijdens de menstruatiecyclus. De één voelt zich tijdens haar menstruatie juist sterker, terwijl de ander moeite heeft om dan überhaupt te gaan sporten. Hoe zit dat eigenlijk?

Wat gebeurt er in je cyclus?

Een menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen (maar korter of langer kan ook). In die periode schommelen de verhoudingen tussen de hormonen oestrogeen en progesteron. Deze hormonen hebben invloed op allerlei processen in je lichaam, zoals energie, spierspanning en hoe je je voelt.

• Folliculaire fase (eerste helft van de cyclus): oestrogeen stijgt → dit kan je energie en vetverbranding ondersteunen.
• Ovulatie (halverwege): oestrogeen is hoog aan het begin en daalt in deze fase → mogelijk gunstig voor kracht en uithoudingsvermogen.
• Luteale fase (tweede helft): progesteron bereikt zijn hoogste waarde en oestrogeen is ook verhoogd  → sommige vrouwen voelen zich dan sneller moe of hebben meer klachten.

Heeft je cyclus invloed op je prestaties?

De wetenschap zegt: we zien geen grote verschillen op groepsniveau. 

Maar… het kan per vrouw heel anders zijn.

• Sommige vrouwen voelen zich juist sterk tijdens hun menstruatie.
• Anderen hebben last van krampen, vermoeidheid of stemmingswisselingen en presteren minder goed.
• Uit een groot onderzoek onder sporters gaf zo’n 1 op de 3 vrouwen aan dat de cyclus invloed heeft op hun prestaties.

Kortom: er is geen one-size-fits-all. Het gaat erom hoe jij het ervaart.

Blessures en je cyclus

Soms wordt gezegd dat je vlak voor of tijdens je menstruatie meer kans hebt op blessures. De wetenschap is daar nog niet duidelijk over. Voorlopig is er dus geen reden om standaard extra voorzichtig te zijn in een bepaalde fase.

En hoe zit het met de pil of ander anticonceptiegebruik?

Veel sportende vrouwen gebruiken hormonale anticonceptie, zoals de pil of een spiraaltje. Dit kan klachten verminderen en je cyclus regelmatiger maken. Voor sportprestaties lijkt het geen groot verschil te maken of je wel of geen anticonceptie gebruikt. Wel kan het bijwerkingen geven, zoals hoofdpijn of stemmingswisselingen. Dit verschilt per persoon.

Wat kun je zelf doen?

• Leer je cyclus kennen: houd eens bij hoe jij je voelt op verschillende momenten.
• Herken patronen: merk je dat je in een bepaalde fase vaker moe bent of juist fitter? Dan kun je daar rekening mee houden in je trainingen.
• Wees mild voor jezelf: heb je een dag minder energie door je cyclus? Dat is normaal. Soms is rust of een rustige training beter dan doorduwen.
• Praat erover: vind je het lastig om te sporten tijdens bepaalde dagen? Deel dit met je trainer of sportmaatje. 

De conclusie

Er is (nog) geen hard bewijs dat je cyclus je prestaties echt maakt of breekt. Maar jouw persoonlijke ervaring telt! Door je lichaam beter te leren kennen, kun je slimmer omgaan met sporten (lange wandeltochten, een loopwedstijd, als je moet leren) tijdens je cyclus.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Topsport Noord, Topsport Topics en Innovatielab Thialf. Meer weten? Lees: Feit of fabel? Menstruatiecyclus beïnvloedt de sportprestatie – Allesoversport.nl